بهواقع فارابي فيلسوفي ناآشنا در ميان انديشمندان متأخر است. آراي فلسفي، اجتماعي و سياسي او چه در زمان خود و چه پساز آن نوعي شاهکار بهشمار ميآيد. در ميان مسلمانان، ميتوان او را هم مؤسس فلسفة اسلامي دانست و هم پدر علم منطق. فارابي هم فيلسوف فرهنگ است و هم استاد فلسفيدن در انديشههاي زيربنايي ديني.
اين پژوهش به آراي مهم فارابي ميپردازد و در مقدمه اشارهاي به انديشههاي پراهميت فارابي ميکند، سپس در سه فصل جداگانه به مطالبي چون طبقهبندي علوم، تأسيس فلسفة اسلامي و علم مدني از ديدگاه وي ميپردازيم.
فارابي را «معلم ثاني» خواندهاند؛ زيرا علوم را مطابق عينْ نظاممند نمود و بدينترتيب، طبقهبندي ويژهاي ارائه کرد. او مؤسس فلسفه اسلامي است؛ زيرا مسائل فلسفي را براساس آموزههاي ديني سامان داد و به مسائلي پرداخت که هر فيلسوف مسلمان ميبايست دربارة آن گفتوگو کند. در نظرية «مدينه فاضله» برخي او را پيرو افلاطون دانستهاند، درحاليکه انديشة فارابي گرچه پيرو متفکران يوناني است، اما تقليد محض از آنان نيست.
|