|
اعتقاد به عوالم متعدد و استدلال بر آن از دیر زمان در السنه عام و کتب خواص پیوسته نقش بسته است و دانشمندان استدلال‌های متعددی بر اثبات آن اقامه کرده‌اند. این عوالم بر هم متطابق اند؛ یعنی هر عالم مادون به منزله ظل عالم مافوق است، و عالم بالاتر همان عالم پایینی است منهای نواقصش. از جهت حضور نیز عوالم بالا در تمام مراتب پایین حضور دارند و لاعکس؛ به عبارت دیگر هر آنچه در عالم طبیعت با وجودی مادی و جسمانی یافت می‌شود، در عالم مثال و عقل و عالم اله نیز یافت می‌شود؛ اما با وجود مثالی و عقلی و الهی، نه با وجود مادی و طبیعی؛ همین طور هر آنچه در عالم مثال هست، سایه‌ای است از حقیقتی قوی‌تر که در عالم عقل و روح وجود دارد، و آنچه در عالم عقل یا عالم بالاتر از آن وجود دارد در واقع وجود برتر همان وجودی است که در عوالم پایین‌تر وجود دارد. از این نوع بالاتری و پایین‌تری به «حقیقة» و «رقیقۀ» تعبیر می‌کنند، به این نحو که هر پایینی رقیقة حقیقت بالاتر از خود است.
|
