|
از ميان روش‌هاي کلامی، (نص‌گرايي، عقل‌گرايي تأويلي و عقل‌گرايي فلسفي) بايد خواجه نصيرالدين طوسي را تابع روش عقل‌گرايي فلسفي به‌شمار آورد و گرچه قبل از ايشان، افراد ديگري نیز براي اثبات مدعيات کلامي از مباني فلسفي بهره مي‌گرفتند، ولي از اين جهت يا دچار افراط می‌شوند و يا از آن، استفاده جدلي مي کردند؛ همان طور که اين مباني نظم خاصي نداشتند. اما خواجه نصير، راه اعتدال را در پيش گرفت و ضمن مقيد بودن به روش برهاني، مباني فلسفي را به صورت نظام‌مند و سامان‌يافته در علم کلام به خدمت گرفت؛ زيرا قبل از خواجه نصير، علم کلام حتي در ميان شيعه، نظم مشخص و چينش منطقي نداشت. او توانست با چينش و تنظيم جامع و تا حدي نو و ابتکاري و با استفاده از اصول و قواعد فلسفي، کلام را به اوج تحول و تکامل برساند و از آن پس، اکثر دانشمندان اسلامي شيعه و سني سبک او را دنبال کردند.
|
