علامه طباطبایی حرکت جوهری و عرضی را حرکت در وجود لنفسه جوهر و وجود لغیره عرض دانسته است، ایشان معتقد است که حرکت در وجود فینفسه جوهر و عرض رخ نمیدهد. این نوشتار، دلیل علامه طباطبایی بر این دیدگاه را مورد بررسی و نقد قرار داده و به این نتیجه رسیده است که وقوع حرکت در وجود فینفسه جوهر و عرض، هیچ امتناعی ندارد. ضمن این نتیجه اصلی، نتایج دیگری نیز بهدست آمده است که عبارتاند از: 1. عرض در عین حال که وجودش صرفاً ربطی و فیغیره است، دارای نحوهای استقلال و وجود فینفسه است؛ زیرا استقلال عرض، تجلی و مرتبهای از استقلال جوهر است؛ 2. از وجود ربطی و فی غیره عرض، به این دلیل که دارای نحوهای استقلال است، میتوان ماهیت انتزاع کرد.
|