علم خداوند و کیفیت تعلق آن به مخلوقات از مباحث مهم فلسفة اسلامی است. اندیشمندان مسلمان از رهگذر عقل و نقل به ارزش این موضوع پي برده و با بحث دربارة آن كوشيدهاند بهترین تحلیل موافق با عقل و بیانات هستیشناسانة نقلی را بهدست آورند.
از ديدگاه ملاصدرا کیفیت علم خداوند بهگونهای است که به ایجاب فاعل و قابل بودن، یا کثرت در ذات خداوند نميانجامد که اين مسئله خود از دشوارترین مسائل فلسفی شمرده ميشود.
همچنين، او معتقد بود حتی بوعلی نيز با وجود ذکاوت بینظیرش و شیخ اشراق با همة صفای ذهن و حکمت و مرتبة کشف وافرش، در این راه لغزیدهاند، چهرسد به دیگران.
اين پژوهش به شرح هشت نظریه دربارة علم خداوند به اشیاء ميپردازد و بهاختصار آنها را نقد ميکند؛ ازجمله: ثابتات ازلیه، مُثُل افلاطونی، علم ارتسامی فعلی، اعیان ثابته، علم حضوری اشراقی را بررسي ميکند.
|