هر علمی را با نگاه درجهیک و درجهدو میتوان موردمطالعه قرار داد؛ نگاه درجهدو به یک علم یعنی خود آن علم بهعنوان موضوع مطالعه و بررسی قرار بگیرد. فلسفه بهعنوان دانشی با سابقه تاریخی دوهزارساله، این ظرفیت را دارد که از جهات مختلف موردبررسی و مطالعه درجه دوم قرار بگیرد. مطالعه تاریخی فلسفه اسلامی، میتواند با رویکرد موضوع محور، فیلسوف محور، مکتب محور، زمان محور و مسئله محور باشد. رویکرد مسئله محور در مطالعه تاریخی فلسفه اسلامی، رویکردی است که هم در مقام فهم عمیق مسائل فلسفی کمک میکند و هم در مقام تعلیم مسائل فلسفی میتواند با ارائه بسترهای منتهی به طرح سؤال و فضاهای علمی فلاسفه پیشین، کارگشا باشد. مسئله اصالت وجود بهعنوان مسئلهای فلسفی هرچند در زمان مرحوم ملاصدرا هویت علمی مستقل یافته است ولی براساس رویکرد مسئله محور به این نتیجه میرسیم که این مسئله فلسفی، بهیکباره و براساس یک اتفاق، تبدیل به مسئله نشده است بلکه از زمینههای مختلف علمی در طول تاریخ فلسفه برخوردار بوده که توجه به این زمینهها میتواند تصویر شفافی از نظریه حکمت متعالیه به دست ما بدهد.
|